ADAD-CHECK
(Behoefte Inventarisatie Model)
De levensfases van een organisatie laten zich goed uitdrukken in en vergelijken met seizoenen. Zo’n vergelijking is veelzeggend, verhelderend en herkenbaar. Het is een groei- en ontwikkelproces, waarbij elke fase vraagt om een andere manier van aansturen. Bij elk organisatie-seizoen past een corresponderend seizoens-management.
Natuurlijk, bij een winter-periode past het beste een winter-management. En bij het zomerseizoen een zomer-aansturing. Maar moet nu per seizoens-wissel ook het management worden aangepast? Nee, nergens voor nodig. Een seizoens-manager is zich bewust van de eigenschappen van elk seizoen. En kan dus goed inschatten welke vaardigheden bij elk seizoen horen. Als seizoen en management met elkaar corresponderen - bijvoorbeeld winterfase met wintermanagement - kan de seizoens-manager doorgaans terugvallen op eigen capaciteiten. Bij andere combinaties moet veelal een beroep worden gedaan op de inzet van anderen of externen.
Per seizoen wijzigen de interne en externe kenmerken van de organisatie ingrijpend. Voor 4 organisatie-seizoenen is echter meer tijd nodig dan 1 jaar. Het doorlopen van alle fases neemt doorgaans 5 tot 7 jaar in beslag. Soms nog minder, gezien de snelheid waarmee tegenwoordig de ontwikkelingen elkaar opvolgen. Dat betekent, dat er zich elke paar jaar een interne seizoenswisseling plaatsvindt.
Natuurlijk, bij een winter-periode past het beste een winter-management. En bij het zomerseizoen een zomer-aansturing. Maar moet nu per seizoens-wissel ook het management worden aangepast? Nee, nergens voor nodig. Een seizoens-manager is zich bewust van de eigenschappen van elk seizoen. En kan dus goed inschatten welke vaardigheden bij elk seizoen horen. Als seizoen en management met elkaar corresponderen - bijvoorbeeld winterfase met wintermanagement - kan de seizoens-manager doorgaans terugvallen op eigen capaciteiten. Bij andere combinaties moet veelal een beroep worden gedaan op de inzet van anderen of externen.
Per seizoen wijzigen de interne en externe kenmerken van de organisatie ingrijpend. Voor 4 organisatie-seizoenen is echter meer tijd nodig dan 1 jaar. Het doorlopen van alle fases neemt doorgaans 5 tot 7 jaar in beslag. Soms nog minder, gezien de snelheid waarmee tegenwoordig de ontwikkelingen elkaar opvolgen. Dat betekent, dat er zich elke paar jaar een interne seizoenswisseling plaatsvindt.
Lente seizoen
Organisatie
Ideeën bloeien op, concepten komen tot ontwikkeling, plannen worden beraamd. Na relatieve rust is er behoefte aan initiatieven, aan ontplooiing, aan expansie. De binnenwereld zoekt contact met de buitenwereld. Daarvoor is er de behoefte om bakens te verzetten en grenzen te verleggen. Markten worden onderzocht en daarvoor worden gericht producten ontwikkeld. Lentekriebels: van de hele organisatie maakt zich een gezonde spanning meester. Mensen willen bij de groei betrokken worden. Ze willen meepraten, meedoen, meemaken. De hele tent vibreert, uitbarsting is nabij…
Management
Dat lente-gevoel, die noodzaak om te groeien vraagt om een heldere en vasthoudende aansturing. Maar ook om een duidelijke stip op de horizon. En een herkenbare weg daar-naar-toe. Inclusief een levenslustige en extraverte leiding, van iemand die niet bang is uitgevallen. Er is gedrevenheid nodig, om hun omgeving te motiveren. Lente-management vraagt om veelzijdigheid, om het vermogen veel ballen tegelijk in de lucht te houden. Daarin kunnen ze mensen meekrijgen, enthousiasmeren. Ze vragen om ruimte om te manoeuvreren en om vrijheid. Misschien zelfs wel om aanmoediging en complimenten. Gelukkig zijn ze speels, spontaan en impulsief.
Zomer seizoen
Organisatie
De concepten zijn uitgewerkt en doorontwikkeld. Alles en iedereen staat in de startblokken, men is er klaar voor. Na maanden van ontwikkeling staat men te popelen om de verkoop te beginnen, de concurrentie te bestoken, de klanten te bestormen en de markt te veroveren. Interne en externe communicatie draait op volle toeren. Het bedrijf bloeit en groeit. Ook de ondersteuning en de facilitaire dienst draaien als een tierelier. De media – zowel traditioneel als digitaal en sociaal - draaien op volle toeren. De omzet groeit. Maar pas op, de kosten ook...
Management
Zomer-managers zijn het zonnetje in huis. Ze zijn scherp, extravert, zien kansen en hebben een groot invoelingsvermogen. Ze benadrukken vooral hun onmisbaarheid en willen daarin bevestigd worden. Niet zozeer hun eigen belangrijkheid, maar vooral de behaalde resultaten en de geboekte vooruitgang. Ze denken in markten en de mogelijkheid om hun producten bij die markt te krijgen. Mede daardoor lukt het ze om mensen, projecten en zichzelf tot bloei te brengen. Zomer-managers zijn optimisten en gevoelstypes. Volledig bereid om zich dienend op te stellen. Ter meerdere eer en glorie van de organisatie en het resultaat. En zichzelf natuurlijk...
Herfst seizoen
Organisatie
Het is de tijd van oogsten. De groei veroorzaakt gezonde spanning. Klanten en winst zijn leidend. Klanten stellen hun eisen, gewekte verwachtingen moeten worden waargemaakt. De punten gaan op de i. De groei zorgt voor interne onrust, aan flexibiliteit worden hoge eisen gesteld. Winstoptimalisatie, kosten-reductie en effectiviteit komen hoog op de agenda. Er ontstaat meer behoefte aan controle, vaste afspraken, duidelijke richtlijnen en uitgewerkte procedures. Medewerkers willen duidelijke taken en afgebakende verantwoordelijkheden. Ondersteunende diensten hebben zich volop ingezet en willen daarvoor de bijpassende erkenning en waardering.
Management
In alle onrust groeit de behoefte aan herkenbaar en helder leiderschap. Daarbij zijn zelfbeheersing en rust de nieuwe uitgangspunten. Een stijgende behoefte aan iemand die ieders mening respecteert, maar wel een knoop durft door te hakken. Die alle neuzen diezelfde kant op weet te krijgen. Herfst-managers analyseren grondig wat er in hun omgeving gebeurt en behouden het overzicht. Ze zijn daarbij kritisch, bedachtzaam en betrokken. Niet alleen bij de mensen, ook bij de maatschappij. Maar, ze zijn ook gevoelig, empathisch. Ze hebben grote behoefte aan serieuze, diepgaande relaties en hebben oog voor detail.
Winter seizoen
Organisatie
De groei stagneert en is gemaximaliseerd, de organisatie stabiliseert. De organisatie ‘bevriest’, keert zich weer naar binnen en teert op de behaalde successen. De scherpte is eraf, versukkeling ligt op de loer. Dan wordt het de hoogste tijd om intern weer vragen te stellen, de organisatie opnieuw uit te dagen. Te beginnen met bezinning op de eigen procedures en werkwijze. Er is ruimte voor nieuwe ideeën, nieuwe inzichten, nieuwe producten misschien wel. Of, nog beter, nieuwe markten met nieuwe klanten. De onrust en de onvrede wordt breed gevoeld en medewerkers willen daarin herkend en bevestigd worden.
Management
Winter-managers zijn visionairs, ze durven te dromen. Maar, ze weten die dromen ook na te jagen en waar te maken. In hun innerlijke belevingswereld worden niet alleen de vragen gesteld, maar ook de antwoorden gevonden. Dan worden winter-managers plots aanwezige types die grote invloed uitoefenen op hun omgeving. Ze willen hervormen en verbeteren. Ze zien het grote geheel en zijn in staat om de juiste veranderingen aan te brengen. Ook weten ze hun visie over te brengen op anderen en anderen mee te nemen in de nieuwe ontwikkelingen.
